DONDURMA VE PROTEİN
Dondurmanın ana hammaddesi süttür.
Süt önemli bir protein kaynağıdır.
Sütten dondurma yapıldığında doğal olarak dondurmada da sütten gelen protein bulunmaktadır.
Dondurmada sütte bulunan protein miktarından çok daha fazla protein bulunması da mümkündür.
Bu da ancak sütten gelen proteinler, süt kaymağından gelen proteinler ve izole whey proteini gibi kaynaklardan gelen proteinlerin dondurma yapımı esnasında ilave edilmesiyle mümkündür.
Ancak bu noktada protein ile ilgili birkaç teknik bilgiye göz atalım.
Proteinden önce nükleik asitlere değinelim.
Nükleik asitler nedir?
Nükleik asitler -DNA ve RNA – hücrenin temel bilgi molekülleridir.
Deoksiribonükleik asit (DNA) hücrelerde genetik materyali oluşturma gibi özgün bir role sahiptir.
Değişik ribonükleik asit (RNA) türleri de bir dizi hücresel etkinliğe katılmaktadır.
Mesajcı RNA (mRNA) DNA’dan aldığı bilgiyi, protein sentezi için ribozomlara taşır.
İki başka RNA türü protein sentezinde görevlidir. Bilgi molekülü olmasına ek olarak, RNA bazı kimyasal tepkimeleri katalizleme yeteneğine sahiptir. (Kaynak: Hücre – Moleküler Yaklaşım 7. Baskı, Geoffrey M. Cooper, Robert Hausman, yay.2016, sayfa 54)
Nükleik asitlerin, kendi kendilerini kopyalamayı yönlendirmek gibi özgün rolleri vardır, bu da onların hücrenin temel bilgi molekülleri olarak fonksiyon görmesini sağlar.
DNA ve RNA tarafından taşınan bilgi, hücresel etkinliklerinin çoğunluğunu kontrol eden spesifik proteinlerinin sentezini yönetir. (AGE, s.55)
Protein nedir?
Nükleik asitler hücrede genetik bilgiyi taşırken, proteinlerin temel sorumlulukları, bu genetik bilgi ile yönlendirilen işlerin yerine getirilmesidir.
Proteinler, tüm makromoleküller arasında en çok çeşitlilik gösterenlerdir ve her hücre, çok çeşitli görev yapan birkaç bin değişik protein içermektedir.
Biyoloik kimyada proteinlerin temel önemi adlarından anlaşılmaktadır. Eski Yunanca’da “Proteios”, “birinci sırada” anlamındadır.
Proteinler, 20 değişik amino asitin polimerleridir. (AGE, s.56) Tüm proteinler aynı yirmi amino asitin, değişik şekillerde birleşmesinden ve katlanmasından oluşur. (AGE, s.57)
Proteinlerin işlevleri:
- Hücrelerin ve dokuların yapısal bileşenlerini oluşturmak,
- Küçük moleküllerin taşınması ve depolanmasında görev almak,
- Hücreler arasında bilgi iletmek,
- Enfeksiyona karşı koruma (örn., antikorlar)
- Enzim olarak görev almaları,
- Hücrenin hemen tüm etkinliklerini yönetmeleridir.
Günlük protein ihtiyacı ne kadardır?
Günlük alınması gereken protein ihtiyacı kişinin kilosuna göre değişmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün yaptığı bir araştırmaya göre bir insanın günlük alması gereken miktar, kilosu başına 0,45 gramdır. Yani 80 kg bir kişinin günde tüketmesi gereken protein miktarı 36 gramdır.
Bir ürüne yüksek protein kaynağı diyebilmek için ne kadar protein içermelidir?
Bir ürüne yüksek protein kaynağı diyebilmek için söz konusu ürünün toplam enerji değerinin (kcal) %25 den fazlasının proteinden gelmesi gerekir. 100 gr proteinin enerji değeri 370 Kcal’dir.
Serez Dondurmacısının yüksek protein kaynağı ürünleri hangi dondurmalardır ve ne kadar protein içeriyor?
Serez dondurmacısı olarak sütlü dondurmalar, gurme dondurmalar, yoğurtlu dondurmalar, yıldızlı dondurmalar, bulut dondurmalar, şekersiz dondurmalar gibi çeşitlerimiz süt içeren dondurma gruplarımızdır.
Bu gruplar arasında “Bulut grubu dondurmalarımız” daha az şeker, daha az yağ, daha yüksek protein ve yüksek lif içerirler.
Bulut sade adlı ürünümüzde 100 gramında 11 gr protein bulunmaktadır ve bu miktar proteinin enerji değeri (370 kcal x 11 gr )/100 gr matematik oranıyla 40 kcal olmaktadır. Yani 11 gramlık proteinden gelen enerji değeri 40 kcal’dır.
Bulut sade isimli dondurmamızın toplam enerji değeri 100 gr için 123 Kcal’dir.
Yüz gramlık dondurmamızda 11 gramlık proteinden gelen enerji (40 kcal) olduğuna göre, dondurmadaki toplam enerjinin (40kcal x 100 gr)/123 kcal oranıyla %32’lik oran bulunur.
Bu oranın ifadesi dondurmadaki toplam enerjinin %32’lik kısmının proteinden geldiğini göstermektedir. İşte bunun içindir ki yukarıda bahsettiğimiz, bir gıdaya yüksek protein kaynağı diyebilmek için toplam enerjinin %25’inin proteinden gelmesi kuralını karşılamaktadır.
Bulut grubu dondurmalarımız günlük protein ihtiyacınızın ne kadarını karşılıyor?
Yukarıda 80 kg’lık yetişkin bir kişinin bir günde alması gereken ortalama proteinin 36 gr olması gerektiğine değinmiştik. Yüz gramlık bulut sade dondurmamız içerdiği 11 gramlık protein değeri ile bu kişinin günlük protein ihtiyacının üçte birini karşılıyor.
Kısaca protein ve dondurma ilişkisine değinmeye ayrıca “bulut grubu yüksek proteinli dondurmalarımızı” anlatmaya çalıştık.
Hayatın her alanında olduğu gibi beslenmede de denge çok önemli.
Kendiniz ve aileniz için doğru gıdaya ulaşın ve doğru beslenin.
Büyük hekim Hipokrat’ın ikibin yıl öncesinden dediği gibi, “öyle beslenin ki, gıdanız ilacınız ilacınız gıdanız olsun.”
Bir başka yazıda görüşmek üzere.
Serez Dondurmacısı
“Doğru Dondurma”
Dondurmayı dondurmacınızda yiyiniz…