LAKTOZ İNTOLERANSI VE DONDURMA
Süt Nedir?
Süt doğanın yavruya ilk armağanıdır.
Yavrunun ihtiyacı olan tüm besin ögelerini yeter ve dengeli biçimde içeren tek gıdadır.
Süt, dişi memeli hayvanların doğumdan sonra meme bezlerinde salgılanan son derece besleyici bir üründür.
Bileşimi memeliden memeliye farklılık gösterir. Temel süt kaynağı olarak inek sütü görüldüğü için süt sözcüğü genel olarak inek sütünü kapsar. Diğer sütler alındığı hayvanın türü ile anılır. (Süt ve Mamülleri Teknolojisi, Prof. Dr. Mustafa Üçüncü, İzmir 2010, Meta Basım; S.1)
Süt polidispers bir gıdadır.
Yani birbirinden farklı büyüklüklerdeki taneciklerin oluşturduğu koloidal (jelatin tabiatında) olan bir gıdadır.
Bileşiminde yer alan süt yağı emülsiyon halinde; protein, koloidal dispersiyon (herhangi bir maddenin bir başka madde içinde homojen ve küçük parçacıklar halinde yayılması) halinde; laktoz ve mineral maddeler ise gerçek çözelti halinde bulunur. (A.g.e., s.1)
Çeşitli tür sütlerin ortalama bileşenleri (Kielwein, 1976; Robinson, 1986; Spreer, 1988) (A.g.e, s.3)
Laktoz Nedir?
Sütün şekeri olarak adlandırılan laktoz sütün tek karbonhidratıdır.
Doğada, yüksek oranda sadece sütte bulunur.
Sütün kurumaddesinin yaklaşık %27’si azotlu maddelerden ve %29’u süt yağından oluşur. Kurumaddedeki yaklaşık %37’lik değeri ile laktoz en büyük paya sahiptir.
Laktoz bir disakkarit olup, glukoz ve galaktoz olmak üzere iki monosakkaritten oluşmuştur.
Laktozun tatlılık derecesi diğer şekerlere göre daha düşük olup sakkarozun (sofra şekeri) %30’u kadardır.
Alerji Nedir?
Vücudumuzun bağışıklık sisteminde bulunan antikorların, bağışıklık sistemi hafızasında kayıtlı bulunmayan herhangi bir molekülü yabancı olarak tanımlaması ve bu yabancıyı kontrol altında tutmak için harekete geçmesi sonucu vücudumuzda meydana gelen reaksiyonlardır.
Alerji nedeni olarak genetik yatkınlığın önemli olduğu belirtilmekle birlikte çevresel faktörlere de vurgu yapılmaktadır.
Özellikle büyük şehirlerde alerjenlerle karşılaşma olasılığı kırsal yerleşim yerlerine göre daha yüksektir.
Laktoz Alerjisi – İntoleransı Nedir?
Laktozun glukoz ve galaktoz adlı iki monosakkaritten oluşan bir disakkarit olduğuna yukarıda değinmiştik.
Laktoz içeren besin aldığımızda, laktoz ince bağırsakta laktaz enzimi tarafından glikoz ve galaktoza geri parçalanır.
Laktaz enzimi yeterli miktarda üretilemez ise laktozun sindirimi sağlanamaz.
Bu şekilde oluşan rahatsızlığa laktoz intoleransı ya da laktoz hassasiyeti denilmektedir.
Bu durum gerçekte dünyada yaygın olarak görülmektedir. Öyleki Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya nüfusunun yaklaşık %65’inde laktoz intoleransı bulunmaktadır.
Laktoz tüketiminden 30 dakika ile 2 saat arasında mide bulantısı, gaz, karın ağrısı, mide spazmı, ishal, şişkinlik vb semptomlar ile kendini gösterir. Genel itibariyle çocukluk sonu ile gençlik başlangıcı dönemlerinde kendini gösterir.
Laktoz İntoleransı Olanlar Hangi Dondurmaları Yiyebilir?
Laktoz intoleransı olanlar badem ya da soya sütü gibi sütlerle yapılmış dondurmaları yiyebilirler.
Bunun yanısıra sorbe olarak yapılan ürünleride gönül rahatlığı ile tüketebilirler.
Sorbe ile ilgili “Sorbe Nedir?” blog yazımızı okuyabilirsiniz.
Sorbeler hiçbir şekilde süt içermezler.
Ancak dondurmacınıza sorbe alırken süt içerip içermediğini mutlaka sorun.
Çünkü kimi dondurmacılar sorbelerin üretiminde ürünün tekstürünü tutturabilmek için bir miktar süt koyabiliyorlar. Bu nedenle alerjen olduğunuzu belirtirseniz ürünün süt içerip içermediğini öğrenerek satın alma kararınızı buna göre verebilirsiniz.
Badem Sütlü Dondurma Ya Da Sorbe Yerken Bile Dikkat Etmemiz Gereken Noktalar Var Mı?
Evet var. Dondurmacınızda badem sütünden yapılmış dondurma ya da %100 sorbe ürün buldunuz. Buna rağmen satın alırken dikkat etmeniz gereken birkaç nokta var.
Bunlar;
- Kaşığı iyice tıkamasını isteyiniz, çünkü üzerinde süt bulaşığı bulunabilir
- Sorbenin üzerinden değil daha önce kaşık değmemiş yüzeyinden vermesini isteyiniz. Satın alacağınız sorbenin üzerine sizden önceki müşterilere hizmet verirken sütlü dondurma bulaşmış olabilir.
Serez Dondurmacısı Laktoz İntoleransı Olanlar İçin Nasıl Servis Veriyor?
Biz Serez Dondurmacısı olarak sadece laktoz intoleransı olanlar değil tüm alerjenler için aşağıda belirtildiği gibi özel bir hizmet veririz.
- Şubelerimizde alerjen cetveli bulunur ve böylece müşterilerimiz hangi dondurmalarımızın ne tür alerji içerebildiğine dair buradan bilgi sahibi olur.
- Alerjen müşterilerimiz için 2 adet kaşık yıkanır ve dezenfekte edilir,
- İki kaşıktan birisi ile alerjen müşterimizin satın alacağı sorbenin üst yüzeyi kaldırılır ve diğer kaşık ile daha derinden daha önce kaşık değmemiş bir yüzeyden ürün kaşıkla alınır ve müşterimize güvenilir bir şekilde sunulur.
Alerji ve laktoz intoleransı üzerine sizleri kısaca aydınlatmaya çalıştık.
Kendiniz ve aileniz için doğru gıdaya ulaşın ve doğru beslenin.
Büyük hekim Hipokrat’ın ikibin yıl öncesinden dediği gibi, “öyle besleninki; gıdanız ilacınız, ilacınız gıdanız olsun.”
Bir başka yazıda görüşmek üzere.
Serez Dondurmacısı
“Doğru Dondurma”
Dondurmayı dondurmacınızda yiyiniz…